სამხედრო ჯაშუშობის უმეტესობა დედამიწის ზედაპირიდან ასობით მილის სიმაღლეზე მდებარე თანამგზავრებიდან ხორციელდება. თუმცა, თამაშში ახალი მოთამაშე გამოჩნდა, რომელიც სტრატეგიულ ოპონენტს თვალს საუკეთესოდ ადევნებს
სამხედრო ჯაშუშობის უმეტესობა დედამიწის ზედაპირიდან ასობით მილის სიმაღლეზე მდებარე თანამგზავრებიდან ხორციელდება. თუმცა, თამაშში ახალი მოთამაშე გამოჩნდა, რომელიც სტრატეგიულ ოპონენტს თვალს საუკეთესოდ ადევნებს
Phasa-35 იმდენად ნელა მოძრაობს, თითქოს უკან მიდის.
ეს უცნაური თვითმფრინავი პატარა ელექტროძრავებით იკვებება, რომლებიც წაგრძელებულ ფრთებზეა მიმაგრებული. დღის განმავლობაში მზის ენერგიას იყენებს და მას ღამისთვისაც აგროვებს.
მზის ენერგია ლითიუმის ბატარეების პაკეტებში ინახება, რომელიც ტელეფონის ბატარეის მსგავსია. ამდენი ბატარეის ქონა ნიშნავს, რომ ზოგიერთმა შეიძლება ყოველგვარი ზემოქმედების გარეშე მარცხი განიცადოს.
35 მეტრიანი ფრთის სიგრძით, 150 კგ-იანი Phasa-35 ოდნავ სუსტად გამოიყურება.
ეს უცნაური გარეგნობა, უფრო მწერი, ვიდრე თვითმფრინავი, მინიშნება იმისა, თუ რატომ აირჩია აშშ-ს სამხედრო პოლიგონმა, BAE Systems-მა Phasa-35.
სამხრეთ-დასავლეთ შტატებში Მისაღებმა კლიმატმა თვითმფრინავს 66000 ფუტზე ასვლის შესაძლებლობა მისცა, რაც კომერციული თვითმფრინავის სიმაღლეს ორჯერ აღემატება.
სტრატოსფეროში ასვლისას თვითმფრინავს შეუძლია უკუღმა იფრინოს, თუ ის უფრო მაღალი სიჩქარის ქარებს ეჯახება.
მისი ერთ-ერთი კონკურენტი, მზის ენერგიაზე მომუშავე თვითმფრინავი, Zephyr 2021 წლის ტესტების დროს არიზონაში 18 დღე დაფრინავდა.
Zephyr-იც დიდ ბრიტანეთში აშენდა. უფრო ამბიციური ფრენა, რომელიც 64 დღე გაგრძელდა, 2022 წლის ივლისში მაღალ სიმაღლეზე ჰაერის ტურბულენტობის გამო ავარიით დასრულდა.
ატლანტის ოკეანის ორივე მხარეს სამხედროები ფიქრობენ, როგორ გამოიყენონ ასეთი თვითმფრინავები სატელიტის შემცვლელად. ისინი უპილოტო თვითმფრინავების ახალ კატეგორიას მიეკუთვნებიან, კერძოდ მაღალი სიმაღლის ფსევდო-სატელიტს (High Altitude Pseudo-Satellite).
კამერებით ან სხვა სენსორებით HAPS შეიძლება საინტერესო ზონის ზემოთ თვეების განმავლობაში იმყოფებოდეს — უსმენდეს კომუნიკაციებს ან გადასცემდეს ინფორმაციას მტრული ჯარების გადაადგილების შესახებ.
თებერვალში აშშ-ის სანაპიროსთან ჩამოგდებულ ჩინურ ჯაშუშურ ბუშტს ელექტრონული აღჭურვილობის დიდი პაკეტი აღმოაჩნდა. Აღჭურვილობის გადატანა ფსევდო-თანამგზავრს შეზღუდული რაოდენობით შეუძლია.
ასეთი ჯაშუშური აღჭურვილობის ერთ-ერთი მთავარი მიმზიდველი ფაქტორი ფასია.
პოტენციური მომხმარებლები უნდა დარწმუნდნენ, რომ თვითმფრინავს ჰაერში საკმარისად დიდხანს გაჩერება შეუძლია, რათა თავისი სამუშაო ბოლომდე შეასრულოს.
ამ პროექტში ამინდის პროგნოზი დიდ როლს თამაშობს. როგორც თავდაცვის სამინისტროში აცხადებენ, «სტრატოსფეროში (60 000 ფუტის ზემოთ) ფსევდო-სატელიტების მუშაობა ახალია, მაგრამ ყოველდღიურად იხვეწება».
Phasa-35 ცდები ლაზერულ სენსორულ სისტემას ეყრდნობოდა, რომელიც ამინდის პირობებსა და ქარის სიჩქარეს ყოველ 500 ფუტზე ზომავს. ამინდის პროგნოზირების ამ მიდგომამ Phasa-35-ს საშუალება მისცა, ნებისმიერი არასასურველი ტურბულენტობა აეცილებინა.
BAE Systems-ის ბიზნესის განვითარების ხელმძღვანელი, ფილ ვარტი აღნიშნავს, რომ ფსევდო-სატელიტებს უძრავად გაჩერება შეუძლიათ.
ეს მიმზიდველია სამხედრო კლიენტებისთვის, რომლებსაც ერთ ადგილზე დაკვირვება კვირების განმავლობაში სურთ და — კომერციული კლიენტებისთვის, რომლებსაც ასობით ფსევდო-სატელიტის შექმნა უნდათ, რათა შორეულ, მიუწვდომელ ზონებში ინტერნეტი გაავრცელონ.
Ვარტი აღნიშნავს, რომ ფსევდო-სატელიტებს კოსმოსის კვლევასთან ბევრი საერთო აქვს. «ეს ყველაფერი ცოტათი კოსმოსურ ინდუსტრიას ჰგავს».
თეორიულად Phasa-35 მაღალ სიმაღლეზე გამძლეობის რეკორდის მოხსნას ცდილობს, მაგრამ ეს ვარტის მიზანი არ არის.
«Მე გუნდს ვეუბნები, რომ რეკორდები ჩვენთვის არაფერს ნიშნავს». — თქვა მან.
Სამხედროები შიშობენ, რომ კოსმოსში შეფერხებამ ან განადგურებამ შესაძლოა ქვეყანა ჯაშუშური თანამგზავრების გარეშე დატოვოს. ასე რომ, ფსევდო-სატელიტები შედარებით იაფ სარეზერვო საშუალებას წარმოადგენს.
BAE Systems Phasa-35-ის შესაძლებლობების გაფართოებას 2025 წლისთვის გეგმავს. Კომპანია ალტონში კიდევ 4 თვითმფრინავის დამზადებას აპირებს.
Airbus Zephyr-ის შესახებ საუდის არაბეთის სატელეკომუნიკაციო კომპანია Salam-ს ესაუბრა, რომელიც ფსევდო-სატელიტების გამოყენებით დედამიწაზე 5G ინტერნეტის სიგნალების დასაბრუნებით არის დაინტერესებული.
