დღეს, 21 მაისს ევროპულმა საბჭომ მიიღო ხელოვნური ინტელექტის აქტი — კანონი, რომელიც «მიზნად ისახავს ხელოვნური ინტელექტის წესების ჰარმონიზაციას». ევროპული საბჭო აცხადებს, რომ აქტი მიჰყვება რისკებზე დაფუძნებულ მიდგომას — რაც უფრო მაღალია საზოგადოებისთვის ზიანის მიყენების რისკი, მით უფრო მკაცრია წესები. ეს არის პირველი კანონმდებლობა მსოფლიოში, რომელსაც შეუძლია, დააწესოს ხელოვნური ინტელექტის რეგულირების გლობალური სტანდარტი.
დღეს, 21 მაისს ევროპულმა საბჭომ მიიღო ხელოვნური ინტელექტის აქტი — კანონი, რომელიც «მიზნად ისახავს ხელოვნური ინტელექტის წესების ჰარმონიზაციას». ევროპული საბჭო აცხადებს, რომ აქტი მიჰყვება რისკებზე დაფუძნებულ მიდგომას — რაც უფრო მაღალია საზოგადოებისთვის ზიანის მიყენების რისკი, მით უფრო მკაცრია წესები. ეს არის პირველი კანონმდებლობა მსოფლიოში, რომელსაც შეუძლია, დააწესოს ხელოვნური ინტელექტის რეგულირების გლობალური სტანდარტი.
ევროპული საბჭოს განცხადებით, AI აქტი კანონი მიზნად ისახავს, ხელი შეუწყოს უსაფრთხო და სანდო AI სისტემების განვითარებას და ათვისებას ევროკავშირის ერთიან ბაზარზე, როგორც კერძო, ისე საჯარო აქტორების მიერ. ამავე დროს, მისი მიზანია ევროკავშირის მოქალაქეების ფუნდამენტური უფლებების პატივისცემის უზრუნველყოფა და ევროპაში ხელოვნურ ინტელექტზე ინვესტიციებისა და ინოვაციების სტიმულირება.
AI აქტი ვრცელდება მხოლოდ ევროკავშირის კანონმდებლობის ფარგლებში.
ამასთან, ითვალისწინებს გამონაკლისებს ისეთ შემთხვევებთან, როგორიცაა სისტემები, რომლებიც გამოიყენება ექსკლუზიურად სამხედრო და თავდაცვის კუთხით, ასევე საკვლევი მიზნებისთვის.
კანონი ხელოვნური ინტელექტის სხვადასხვა ტიპებს რისკების მიხედვით ანაწილებს.
AI სისტემები, რომლებიც წარმოადგენენ მხოლოდ შეზღუდულ რისკს, ექვემდებარება გამჭვირვალობის ძალიან მსუბუქ ვალდებულებებს.
მაღალი რისკის მქონედ მიჩნეული AI სისტემებიც იქნება ავტორიზებული, მაგრამ მოუწევს, დააკმაყოფილოს გარკვეული მოთხოვნები და შეასრულოს ვალდებულებები ევროკავშირის ბაზარზე წვდომისთვის.
AI სისტემები, როგორიცაა, მაგალითად, კოგნიტური ქცევითი მანიპულაციები და სოციალური ქულები ევროკავშირში აიკრძალება, რადგან მათგან მომდინარე რისკი გაუმათლებელი და მიუღებელია.
კანონი ასევე კრძალავს AI-ის გამოყენებას პოლიციის იმ სისტემებისთვის, რომლებიც იყენებენ ბიომეტრიულ მონაცემებს ადამიანების კატეგორიზაციისთვის ისეთი კატეგორიებით, როგორიცაა რასა, რელიგია ან სექსუალური ორიენტაცია.
AI აქტი ასევე ეხება ზოგადი დანიშნულების ხელოვნური ინტელექტის (GPAI) მოდელების გამოყენებას.
GPAI მოდელები, რომლებიც არ შეიცავს სისტემურ რისკებს, დაექვემდებარება გარკვეულ შეზღუდულ მოთხოვნებს, მაგალითად, გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით, მაგრამ სისტემური რისკების მქონე მოდელებს მოუწევთ უფრო მკაცრი წესების დაცვა.
სათანადო აღსრულების უზრუნველსაყოფად, შეიქმნა რამდენიმე მმართველი ორგანო:
AI აქტის დარღვევისთვის ჯარიმა იქნება დამრღვევი კომპანიის გლობალური წინა წლის ფინანსური ბრუნვის წლიური ბრუნვის ნაწილი ან წინასწარ განსაზღვრული ოდენობა — კომპანიებს დაეკისრებათ ის თანხა, რომელიც მეტია. მცირე და საშუალო ბიზნესს და დამწყებ ბიზნესებს დაეკისრებათ პროპორციული ადმინისტრაციული ჯარიმები.
სანამ მაღალი რისკის მქონე ხელოვნური ინტელექტის სისტემა გამოყენებულ იქნება ზოგიერთი საჯარო სერვისის მომწოდებელი ერთეულის მიერ, საჭიროა შეფასდეს მისი გავლენა ფუნდამენტურ უფლებებზე.
რეგულაცია ასევე ითვალისწინებს გამჭვირვალობის გაზრდას მაღალი რისკის AI სისტემების შემუშავებასა და გამოყენებასთან დაკავშირებით. მაღალი რისკის AI სისტემები, ისევე როგორც მაღალი რისკის AI სისტემის გარკვეული მომხმარებლები, რომლებიც არიან საჯარო სუბიექტები, უნდა დარეგისტრირდნენ ევროკავშირის შეასაბამის მონაცემთა ბაზაში, ხოლო ემოციების ამოცნობის სისტემის მომხმარებლებმა უნდა აცნობონ პირები, რომ ისინი ექვემდებარებიან ასეთ სისტემას.
ხელოვნური ინტელექტის აქტი ითვალისწინებს ინოვაციურ სამართლებრივ ჩარჩოს და მიზნად ისახავს მტკიცებულებებზე დაფუძნებული მარეგულირებელი სწავლების ხელშეწყობას. კანონი ითვალისწინებს, რომ AI მარეგულირებელმა აქტებმა, რომლებიც უზრუნველყოფენ კონტროლირებად გარემოს ინოვაციური AI სისტემების განვითარების, ტესტირებისა და ვალიდაციისთვის, ასევე უნდა დაუშვან ინოვაციური AI სისტემების ტესტირება რეალურ სამყაროში.
ევროპარლამენტისა და საბჭოს პრეზიდენტების მიერ ხელმოწერის შემდეგ, საკანონმდებლო აქტი უახლოეს დღეებში გამოქვეყნდება ევროკავშირის ოფიციალურ ჟურნალში და ძალაში შევა ჟურნალში გამოქვეყნებიდან ოცი დღის შემდეგ. ახალი რეგულაცია ძალაში შესვლიდან ორი წლის შემდეგ გავრცელდება, გარკვეული გამონაკლისებით კონკრეტული დებულებების მიმართ.
