თუ სამეცნიერო ფანტასტიკის მოყვარული ხართ, სავარაუდოდ, ტერმინი Cyberpunk-იც გაგებული გექნებათ. მისი ზუსტი მნიშვნელობის განსაზღვრა არც ისე მარტივია. თუმცა შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ის, როგორც კულტურას, ასევე ჟანრს აერთიანებს.
მოკლედ, დღეს Cyberpunk-ზე ვისაუბრებთ და ბონუსად ჟანრის საუკუთესო წიგნებს რეკომენდაციასაც გავუწევთ.
თუ სამეცნიერო ფანტასტიკის მოყვარული ხართ, სავარაუდოდ, ტერმინი Cyberpunk-იც გაგებული გექნებათ. მისი ზუსტი მნიშვნელობის განსაზღვრა არც ისე მარტივია. თუმცა შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ის, როგორც კულტურას, ასევე ჟანრს აერთიანებს.
მოკლედ, დღეს Cyberpunk-ზე ვისაუბრებთ და ბონუსად ჟანრის საუკუთესო წიგნებს რეკომენდაციასაც გავუწევთ.
Cyberpunk სამეცნიერო ფანტასტიკის ქვეჟანრია, რომელიც მოწინავე ტექნოლოგიასა და დაშლილ, მორყეულ სოციალურ წესრიგს აერთიანებს. ასე რომ, Cyberpunk-ს ლამაზი, მოწინავე ტექნოლოგიისა და დისტოპიური ელემენტების კომბინაციით ვიღებთ.
კითხვისა თუ ყურებისას, ერთი მხრივ, უძლიერეს მეგაკორპორაციებსა და უსაფრთხოების ძალებს ვხვდებით, ხოლო მეორე მხრივ, არალეგალური ვაჭრობის, ბანდების, ნარკოტიკებისა და მანკიერების ბნელ, საშინელ სამყაროს.
ეს ჟანრი ტექნოლოგიის განვითარების ყველაზე აღმაფრთოვანებელ სცენარებს ყველაზე დამთრგუნველ, გამანადგურებელ კონტექსტებში, წარმოგვიდგენს, რათა გაგვაფრთხილოს, რომ ზედმტად არ გავთამამდეთ და ტექნოლოგიურ განვითარებას თავი არ შევწიროთ.
თავდაპირველად Cyberpunk ლიტერატურული მოძრაობის სახით დაიწყო, თუმცა ეტაპობრივად სუბკულტურულ ორგანიზმად ჩამოყალიბდა.
იცით რატომ არის რთული Cyberpunk-ის ზუსტი განმარტების პოვნა? იმიტომ, რომ ლოგიკური პასუხი სუბკულტურასა და ადამიანების მიერ მომავლის ხედვას ეყრდნობა, რომელიც, ცხადია, ყოველთვის იცვლება.
ჟანრმა, რომელიც ადრე მხოლოდ სიტყვებით გადმოიცემოდა, შესვლა ხელოვნების, ფილოსოფიისა და მოდის სფეროშიც კი მოახერხა, რაც საბოლოოდ ყოვლისმომცველი და მუდმივად მზარდი სუბკულტურის ჩამოყალიბების სათავეა.
ბოლო პერიოდში Cyberpunk-ის ეკრანზე აღორძინება ფილმების, Blade Runner 2049-ისა და Altered Carbon-ის გამოსვლამ გამოიწვია. Blade Runner-ის ორიგინალი ფილმი სტილისტურად და ვიზუალურად, Cyberpunk-ის მწვერვალად ითვლება, რომელიც მოწინავე ტექნოლოგიის იდეასა და საზოგადოებაში მორყეულ წესრიგს შესანიშნავად აერთიანებს და აღწერს.
და რაც მთავარია წიგნები — ყველაფრის საწინდარი. Cyberpunk-ის მოძარაობის წარმოშობის შესასწავლად რამდენიმე გზა არსებობს. თავად ტერნიმი ბრიუს ბეტკის მოკლე მოთხრობიდან «Cyberpunk» -დან მომდინარეობს. არსებობენ ჟანრის ძირითადი ავტორები და წარმომადგენლები, რომლებმაც საფუძველი Cyberpunk-ის მოძრაობას ჩაუყარეს. მაგალითად, უილიამ გიბსონი (გიბსონი Cyberpunk-ის დამფუძნებლად ითვლება), ბრიუს სტერლინგი, პეტ კადიგანი, რუდი რუკერი, ჯონ შირლი და ლუის შინერი.
წარმოუდგენელია, საუკეთესო Cyberpunk-ის წიგნებზე წერდე და სიაში უილიამ გიბსონის «ნეირომანსერი» არ შეიყვანო. ნაწარმოები მაღალანაზღაურებად კოვბოიზე გვიყვება, რომელმაც კორპორატიული მონაცემთა ბაზებში შეღწევა და მათი მოპოვება მოახერხა. «ნეირომანსერი» ერთადერთი რომანია, რომელმაც ერთდროულად ნებულას, ჰიუგოსა და ფილიპ. კ. დიკის პრემიები მოიპოვა.
წარმოიდგინეთ მომავალი, სადაც სიკვდილი აღარ არსებოვს, რადგან პიროვნებების (ან ცნობიერების) შენახვა და ატვირთვა შესაძლებელია. 25-ე საუკუნე. კაცობრიობის მთავარი მტერი, სიკვდილი დაძლეულია. ადამიანთა გონებას პორტატიულ მოწყობილობაზე ინახავენ, ფიზიკური გარსის განადგურების შემთხვევაში კი მისი ჩამოტვირთვა ახალ სხეულშია შესაძლებელი. უკვდავების მიღწევას უტოპიამდე არ მივუყვანივართ, სადღაც შუაში გავიჭედეთ. ძალაუფლებისთვის ბრძოლის მუდმივი ციკლი უწყვეტი ხდება.
ნილ სტეფენსონი — თოვლის ავარია (SNOW CRASH)
წიგნში პროტაგონისტად პიცის გამყიდველ ჰაკერს, სახელად ჰიროს ვხვდებით, რომელიც დისტოპიურ ლოს-ანჯელესში ცხოვრობს. მთლიანი სიუჟეტი მეტავერსში ვითარდება. ეს სიტყვაც — «მეტავერსი» პირველად ნილ სტეფენსონმა გამოიყენა.
მანგას კლასიკა, რომელიც ტექნოლოგიასა და კაცობრიობას შორის ურთიერთობას აღწერს სამყაროში, სადაც ისინი სულ უფრო მეტად არიან დაკავშირებულნი. 1989 წელს გამოსული მანგა გამოგონილი კონტრ-კიბერტერორისტული ორგანიზაციის საზოგადოებრივი უსაფრთხოების განყოფილების შესახებ მოგვითხრობს, რომელსაც მთავარი გმირი, მაიორი მოტოკო კუსანაგი ხელმძღვანელობს.
მოქმედება პოსტაპოკალიფსურ იაპონიაში მიმდენარეობს, სადაც ანტისამთავრობო ჯგუფებს, ბანდებსა და საიდუმლო სამთავრობო პროექტებს ვხვდებით.”აჩრდილი ჭურვში”-ს მსგავსად, ისიც კლასიკად ითვლება.
Cyberpunk რომანი, რომელიც პირველად 1994 წელს გამოიცა. მოქმედება ამერიკის შეერთებულ შტატებში, უახლოეს მომავალში ხდება. ამ წიგნს Cyberpunk-ის ჰაკერული და ტექნოლოგიური ასპექტები აქვს, მაგრამ მისი ფემინისტური შეხედულებებითა და ლგბტქ პერსონაჟებით ცოტა ინოვაციურია. პროტაგონისტად ინდოელ პიროვნებას ვხვდებით, რომელსაც სახელად უბედურება ჰქვია.
სამხრეთ აფრიკა, დისტოპიური მომავალი, სადაც მჩაგვრელ მთავრობასა და ტექნოლოგიებს ვხვდებით.
ვითარება მომავალში ვითარდება. მდიდრებს იმ დაბინძურებისგან დაცვის შეძენა შეუძლიათ, რომელიც ხალხს ყველაზე მეტად აავადებს. მოზარდთა ჯგუფი კი ყველაფრის შეცვლას გადაწყვეტს. წიგნი Cyberpunk-ის ღირსეულ წარმომადგენლად ითვლება.
სიუჟეტი ვითარდება ქალაქში, სადაც ყველა ბიოინჟინერი ცხოვრობს. გარდა ერთი ქალისა, რომელმაც შესაძლოა ყველას გადარჩენაც კი შეძლოს. სიუჟეტი ჩახლართულად და დამაინტრიგებლად ვითარდება, ფინალი კი საოცარია.
ეს ტექნიკურად Gen-z-ის საკითხავი წიგნია, მაგრამ უფროსი აუდიტორიისთვისაც შესანიშნავი წასაკითხია. მთავარი გმირი ნახევრად ადამიანი/ნახევრად უცხო ტელეპატია, რომელიც ვარსკვლავთშორის მთავრობასთან მუშაობას წყვეტს. წიგნის წაკითხვისას, ფაქტრობრივად, წარმოუდგენელია, მოიწყინოთ.
